- Νικίας
- I
(περ. 470 – 413 π.Χ.). Αθηναίος στρατηγός και πολιτικός. Γιος του Νικηράτου, πλουσιότατος, έντιμος, οπαδός της παράδοσης και συντηρητικός στην πολιτική, κατέκτησε γρήγορα την εύνοια του λαού εκλεγόμενος από το 428-27 σχεδόν κάθε χρόνο στρατηγός. Φιλικός προς τη Σπάρτη, ανήκε στην ειρηνόφιλη παράταξη που επιθυμούσε τη λήξη του Πελοποννησιακού πολέμου και τη συνδιαλλαγή με τους αντιπάλους, το 424 όμως τους κατάφερε ένα ισχυρό πλήγμα κατακτώντας τα Κύθηρα. Με τη μεσολάβηση του Ν. το 421 π.Χ. πραγματοποιήθηκε η Νικίειος ειρήνη μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών, με όρους αρκετά ευνοϊκούς προς τους πρώτους. Μετά την επανάληψη των εχθροπραξιών και τη σπαρτιατική νίκη της Μαντινείας (418), βλέποντας τη δύναμη της Σπάρτης στην Πελοπόννησο να αυξάνεται, αποτέλεσμα ίσως της δικής του πολιτικής, ο Ν. αναγκάστηκε να αναλάβει εντονότερη δράση: πολιόρκησε και κατέλαβε τη Μήλο (416) και κατόπιν έλαβε μέρος στην εκστρατεία της Σικελίας, της οποίας ήταν επικεφαλής μαζί με τον Αλκιβιάδη και τον Λάμαχο.Μετά την ανάκληση του Αλκιβιάδη, παρέμεινε ο μοναδικός αρχηγός των Αθηναίων που πολιορκούσαν τις Συρακούσες· ύστερα από την αποτυχημένη επίθεση του, ο Ν. προσπάθησε να σωθεί με τα υπολείμματα του στρατεύματος του, καταφεύγοντας προς το εσωτερικό του νησιού, αλλά αιχμαλωτίστηκε και θανατώθηκε μαζί με τον στρατηγό Δημοσθένη.II
«Περσέας και Ανδρομέδα», αντίγραφο έργου του Αθηναίου ζωγράφου Νικία (Εθνικό Μουσείο, Νάπολη).
Όνομα διαφόρων ιστορικών προσώπων της αρχαιότητας.1. Αθηναίος ζωγράφος (4ος αι. π.Χ.). Ασχολήθηκε κυρίως με την τεχνική της εγκαυστικής. Για τα έργα του, από τα οποία κανένα δεν είχε σωθεί δίνει πληροφορίες ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος αναφέροντας και τα θέματα ορισμένων. Ένας περίφημος πίνακάς του, ήταν η Νέκυια (Η κάθοδος του Οδυσσέα στον Άδη)· άλλα έργα του με μυθολογικό θέμα φαίνεται ότι μιμούνται οι πομπηιανές τοιχογραφίες με την Ανδρομέδα και τον Περσέα, την Ιώ και τον Άργο, καθώς και τοιχογραφία της Ρώμης. Από τα αντίγραφα των έργων του, μπορούμε να αναπλάσουμε την προσωπικότητα του Νικία ως καλλιτέχνη ιδιαίτερα ευαίσθητου στο παιχνίδι των φωτοσκιάσεων.2. Γιατρός (4ος – 3ος π.Χ. αι.). Καταγόταν από τη Μίλητο και ήταν φίλος του Θεόκριτου, ο οποίος έγραψε το 11o και το 13o ειδύλλιο του σε μορφή διαλόγου με τον Ν. Του αφιέρωσε επίσης το επίγραμμα Εις Νικίαν ιατρόν (Ανθολογία ΣΤ’ 337).3. Συγγραφέας από την Κιλικία, άγνωστης εποχής. Έγραψε Περί λίθων. Απόσπασμα από το έργο του αυτό διασώθηκε σε κείμενο του Πλούταρχου.
Dictionary of Greek. 2013.